سرباز فرهنگی

جهت دانلود پوستر در ابعاد بزرگ، روی آن کلیک بفرمایید

حاج علی اصغر عابدزاده خراسانی (1290- 1365 ش)، از رجال دینی برجسته و فعال خراسان به شمار می رود که در فاصله 30 سال، از حدود سال 1327 هجری شمسی تا آغاز انقلاب اسلامی به فعالیت های گوناگون فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مشغول بود. وی در اوایل شکل گیری نهضت اسلامی در روز یکشنبه خونین مشهد (دهم دی ماه سال 57 ) در حین تظاهرات بر علیه حکومت شاهنشاهی دچار عارضه ی سکته شد و پس از تحمل هشت سال بیماری، در سال 65 در جوار رحمت واسعه ی حضرت حق ماوا می گزیند.

وی پس از شهریور 20 وارد حوزه علمیه شد و پس از تحصیل مقدمات، به طور عمده از محضر عالم آگاه بزرگوار، مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینی کسب فیض کرد و به این استاد گرانقدر و گرانمایه ارادتی عمیق داشت. مرحوم عابدزاده در ضمن تحصیل به کسب و کار نیز اشتغال داشت و در کارخانه کوچک خود، آیینه های کوچک جیبی با قاب حلبی منقش –که در گذشته مرسوم بود- می ساخت.

 وی در همان سال ها، انجمنی دینی به نام «انجمن پیروان قرآن» تأسیس کرد که دارای شعبه هایی بسیار (ظاهرا 60 شعبه) شد. او سپس از سرمایه شخصی خود به ساختن بنای «مهدیه» (در محله خیابان علیای مشهد، کوچه شمالی باغ نادری) اقدام کرد. این بنا به دلیل انتسابش به ساحت قدس حضرت ولی عصر، حجة بن الحسن المهدی «عج»، مورد توجه خاص عموم مردم قرار گرفت و رونقی ویژه یافت. در این بنا شبها کلاسهای درس عربی دایر بود تا کسانی که می خواهند از ادبیات عرب و زبان «قرآن کریم» آگاه شوند و روزها فرصتی ندارند، از این فرصت بهره مند شوند.

در بنای «مهدیه» مراسم مذهبی نیز برگزار می شد؛ از جمله مجلس عزاداری ایام عاشورا که مردم بسیاری، از طبقات مختلف، در آن شرکت می کردند، و بسیار باشکوه و باعظمت برگزار می شد و خود حاجی عابدزاده که خطیبی توانا نیز بود به منبر می رفت و به ذکر مصیبت و موعظه می پرداخت. گاهی نیز مرحوم مغفور، حاج عبدالرضا غنیان (م: 1370ش، از شخصیتهای دینی محترم و متعهد مشهد مقدس و از امنای آستان قدس پس از انقلاب)، که در آن ایام از برجسته ترین اعضای انجمن مزبور و از یاران نزدیک حاجی عابدزاده بود، با صوتی خوش و با وقاری خاص، به خواندن مرثیه می پرداخت. شبهای شنبه نیز جلسه ای در «مهدیه» بر پا بود که حاجی عابدزاده خود در آن جلسه سخنرانی مختصری می کرد و اغلب اعضـای انجمن در آن شـرکت می جستند. اطعام عمومی و کمک های نقدی و غیر نقدی به محرومان و مستضعفان نیز از دیگر اقداماتی بود که در این بنا انجام می شد.

اما در این بین با شکوه ترین برنامه ای که هنوز هم با گذشت سال ها آوازه اش در میان مردم مشهد بلند می شود و شکوهش در یادها به یادگار مانده، مراسم جشن نیمه شعبان است. اعضای انجمن بیش از یک ماه تلاش می کردند تا مهدیه برای این جشن با شکوه آماده شود. آن ها این بنای بزرگ را از دهنه وسیع کوچه که به خیابان متصل بود تا انتهای «مهدیه» به صورتی مجلل و به سبک چراغانیهای سنتی (طاق نصرت و تزییناتی از این دست)، با انواع آرایه ها می آراستند و آماده می ساختند.  سپس با پخش دعوتنامه هایی آبرومند، طبقات مختلف مردم به این جشن عظیم دعوت می شدند. 

پذیرایی در چندین نوبت- با کیفیتی بسیار خوب و بسیار محترمانه- انجام می یافت، و از عصر روز چهاردهم ماه شعبان جشن آغاز می گشت. سپس شب عید بعد از اقامه نماز، و روز نیمه شعبان، صبح، عصر و شب، و همینگونه تا چندین نوبت، و در هر نوبت، طبق دعوتنامه هایی که توزیع شده بود، یک صنف و یک دسته از مردم شرکت می کردند و پذیرایی می شدند: فرهنگیان، دانش آموزان دبستانها و دبیرستانها، روحانیون، بازاریان، ارتشیان، کارمندان و ورزشکاران از جمله اقشاری بودند که در این جشن ها حضور میافتند. در ضمن پذیرایی وزین و محترمانه، سرودهای مذهبی بسیار زیبا، با صوت پرلطف نوجوانان تمرین دیده خوانده می شد. از جمله مربیان این دانش آموزان سرود خوان، مرحوم دبیر فاضل و متعهد، شهید حسین آستانه پرست بود که در نخستین سالهای پس از پیروزی انقلاب به شهادت رسید. 

استاد عابدزاده در میدان سیاست

به هنگام آغاز نهضت ملی شدن صنعت نفت به رهبری مرحوم آیه الله کاشانی و مرحوم دکتر محمد مصدق، بنای «مهدیه» مرکز فعالیتهای بسیار گسترده و موثر گشت. این نهضت در مشهد مقدس به طور عمده از مسجد گوهرشاد آغاز شد و بوسیله روحانیون قوام یافت و سپس «جمعیتهای موتلفه اسلامی» تشکیل گردید و بسیاری از هیئت های مذهبی و انجمن ها و جمعیت ها در این ائتلاف شرکت کردند. استاد محمدتقی شریعتی و یارانشان و اعضای «کانون نشر حقایق اسلامی» نیز که در نهضت شرکت داشتند، به ائتلاف پیوستند، و این ائتلاف عظیم بوسیله علمای مجاهد آن روزها، استاد محمدتقی شریعتی (م: 1368)، و مرحوم حاج علی اصغر عابدزاده (م: 1365)، رهبری می شد و بنای «مهدیه» با درخششی خاص، مرکز این نهضت بزرگ بود در خراسان به شمار می رفت.

همچنین درحدود سال 1332 که شهید بزگوار «سید مجتبی نواب صفوی» (ش: 1334)، با چندین تن از فداییان اسلام به مشهد مشرف گشت، به بنای مهدیه و بر حاجی عابدزاده و «انجمن پیروان قرآن» وارد شد. حاجی عابدزاده، سالیانی شبهای جمعه در «مسجد گوهرشاد» دعای کمیل (در شبستان غربی)، و صبحهای جمعه دعای ندبه (در شبستان جنوبی) می خواند. 

حاج علی اصغر عابدزاده، مردی دیندار، زهدپیشه، سخنور، علاقه مند به دین و ترویج دین، پرنیرو و با اراده بود و در میان توده مردم محبوبیتی ویژه و احترامی خاص داشت.

وی سپس درصدد برآمد تا به نام هریک از حضرت چهارده معصوم «ع» بنای مخصوص بسازد و آن را مرکز کوشش های فرهنگی دینی و آموزش های مذهبی و محل برگزاری مراسم اعیاد و سوگواری ها و نشر مواعظ قرار دهد. به طوری که در طول سال کلاس هایی برای تربیت و تعلیم نوجوانان در آن ها دایر باشد و مراسم جشن ولادت و عزاداری هریک از معصومین «ع» در آن ها برگزار گردد. 

البته بعدها اعلام کرد که در صورت اتمام ساختمان این چهارده بنا، دو بنای دیگر به نام «زینببیه» و «عباسیه» نیز خواهد ساخت. 

او در نهایت با بهره گیری از کمک های مردمی و همت بلند خویش موفق شد 12 بنای متبرک به نام های اهل بیت اطهار(ع) احداث کند و در آن ها ضمن فعالیت های آموزشی مقطع دبستان، برنامه های گوناگون مذهبی را به اجرا در آورد. وی در این مدارس با شیوه آموزشی منحصر به فرد خویش و با تاکید بر تعلیم آموزه های قرآن کریم و اهل بیت (ع)، موفق شد جلوه ای از سبک زندگی اسلامی را به دانش آموزان عرضه کند.

مرحوم عابدزاده در سال های حیات خود با تلاشی وصف ناشدنی و با روحیه ای که مصداقی بارز از مدیریت جهادی را به منصه ظهور رسانده بود، فعالیت های ارزنده ای را به اجرا رساند و زمینه هدایت بسیاری از جوانان و نوجوانان مشهد الرضا(ع) را فراهم آورد؛ افرادی که جریان عظیم انقلاب اسلامی در مشهد مقدس را هدایت کردند و زمینه ساز شکل گیری جمهوری اسلامی شدند. 

روحش شاد و یادش گرامی

پیام رهبر معظم انقلاب، امام خامنه ای در مورد مجلس بزرگداشت مرحوم عابدزاده:

بسم الله الرحمن الرحیم

از برپایی بزرگداشت مبلغ مجاهد مرحوم آقای حاج علی اصغر عابدزاده در شهر مشهد مقدس بسیار خرسند و سپاسگزار شدم. شهر مشهد شاهد فعالیت خستگی ناپذیر آن مرد باایمان و مصمم در طول دهها سال بود. مرحوم عابدزاده تنها یک خیر مدرسه ساز نبود،او انسانی متدین و آگاه و پراراده و خطرپذیری بود که در عرصه ی تبلیغات دینی و تربیت جوانان و نوباوگان، بسیاری از تجربه های ممکن در روزگار خود را مورد توجه قرار داد و با همتی بلند و جسم و جانی خستگی ناپذیر همه هستی و توان خود را در آن راه ها مبذول داشت. بی شک آثار تربیتی و تبلیغی آن مرد ایثارگر و پرشور در فضای دینی آن روز مشهد تاثیری وسیع بخشید و تا امروز نیز بسیاری از برکات آن پابرجاست و امید است همچنان ادامه یابد. خداوند او را مشمول رحمت واسعه خود قرار دهد  و با اولیای خود محشور فرماید.

سیدعلی خامنه ای